Scrum ekiplerinde, iş analistlerinin hangi rolde (Product Owner veya Developer) olacağı karşılaştığım sorulardan oluyor. Bunun kesin net bir cevabı yok belki de ama her zaman ihtiyaca ve takımın dinamiklerine en uygun şekilde bir çerçeve çizilmesi gerekiyor. Genelde takımlar akla ilk geleni, yani iş analistlerini Product Owner olarak belirliyorlar. Peki bu hatalı bir karar mı? Hadi bu sorunun cevabını “İş Analistleri” ve onlara en çok yakıştırılan “Product Owner” rolünü karşılaştırarak birlikte bulmaya çalışalım. | İş Analisti vs Product Owner
Öncelikle bu iki alanı yaptığı işler ve sorumluluk alanlarının detayı ile başlayalım.
İş Analisti Kimdir?
İş analistinin geleneksel rolü, gereksinimleri belirlemek ve belgelemek, bu gereksinimlerin geliştiriciler tarafından doğru anlaşıldığından emin olmaktır. Müşteri ve paydaşların isterlerini, farklı bakış açılarıyla analiz eder. İş ihtiyaçlarının tanımlanması, uygun çözümlerin önerilmesi, gereksinimlerin ortaya çıkarılması, dokümante edilmesi ve yönetilmesi için uygun yöntemleri oluşturur.
Bir scrum takımı içinde iş analistleri, bu görev tanımı ile genellikle “Developers” içinde yer alır. Bu pozisyonu ile birlikte iş birimi tarafı ile geliştiriciler arasında bir köprü görevi görür. Yeri gelir iş birimi ve geliştiricilerin iletişimini fasilite eder.
İş analistleri yetkinliklerini teknik analiz ve tasarım alanında geliştirir. Yeni gereksinimlerin geliştirilmesiyle oluşacak etkiyi ve riski teknik anlamda inceler. Adında her ne kadar “İş/Business” olsa da teknik bilgisinin de olması beklenir.
Product Owner Kimdir?
Scrum çerçevesi altında tanımlanan Product Owner rolü, scrum takımı içindeki ürün sahibidir. Geliştirilen ürüne, sektöre ve markete hakim olan ve o ürünü en yüksek değere ulaştırmak için stratejik kararları alan/alabilen kişidir. Bu yüzden ürünün hedefini de Product Owner belirler. Müşteri ve paydaşlar ile birlikte çalışarak ürüne değer katacak “Backlog Maddelerini” oluşturur ve bunları önceliklendirir.
Product Owner, işin teknik olarak nasıl uygunacağından ziyade neden geliştirildiğinin gerekçelerini ortaya koyar. Yani “WHY” sorusunun cevabı ile ilgilenir. “HOW” sorusunun cevabını geliştiricilere (developers) bırakır.
Product Owner, müşterinin, paydaşın, son kullanıcının bir sesidir. Ürün, takım ve paydaş uyumu için tek bir temas noktası olarak hizmet eder.
İş Analisti vs Product Owner
İş Analisti ve Product Owner kavramlarını birebir çarpıştırmak / karşılaştırmak bence çok doğru değil. Ama en basiti ile bir karşılaştırma yapmam gerekirse; İş analisti, geliştirilen bir ürünün analiz aktiviteleri yapan kişidir; Product Owner ise ürün için karar yetkisi ve sorumlulukları olan bir rol tanımıdır.
Her iki tanım içinde de ayrılan yerler var tabii ki. Bu farkı anlatabilmek için her iki rolün sahip olması gereken esas özelikleri sıralayacağım.
- Product Owner müşteriye/son kullanıcıya yakındır. İş analisti teknik taraftadır.
- Product Owner ürün stratejini belirlemek için karar yetkisine sahiptir. İş Analisti, Product Owner’a bu kararı almasına yardımcı olabilir ama son karar ve sorumluluk yine Product Owner’dadır.
- Bir kişi aynı takımda hem iş analisti olarak geliştirici olabilir, hem de takımın Product Owner’ı olabilir. Ama scrum içindeki “Odak” değerini hatırlatmak isterim. Bir kişinin aynı anda bir işle ilgilenmesi daha verimli ve daha kaliteli iş çıkmasını destekleyecektir.
Product Owner’ın karar alma yetkisi olması ve bu kararların sorumluluğunu alması gerekir. PO, Scrum Guide kapsamında bahsedilen işleri bizzat kendisi de yapabilir veya bu işleri başkasına devredebilir. Ama sorumluluk yine de PO’dadır. Tam bu noktada iş analistini devreye sokabiliriz. Örneğin; PO, backlog maddelerinin oluşturulması için gerekli çalışmaları takımladaki iş analistlerine devredebilir. Ama sorumluluk hala Product Owner‘dadır.
Son Söz
Bahsetmeden geçemediğim bir konu var. Bu yazıyı yazmamadaki en büyük motivasyonum:
Scrum rolleri bir statü ve bir terfi olarak algılanabiliyor. Ne demek istiyorum? Bazı takım ve/ya organizasyonlarda, iş analisterini “terfi” altında Product Owner yapabiliyorlar. 🙂 Bunun sebebi aslında bu rollerin iyi anlaşılmamış olmasından kaynaklanıyor malesef. Scrum Master’da da benzer senaryolarla karşılaşabiliyoruz. Eğer Scrum’dan fayda sağlamak istiyorsak onun rollerini de, rituellerini de bir amaç olarak değil bir araç olarak görmemiz gerekir.
İş Analisti vs Product Owner
İlkim Dilara Kadakaloğlu
d.
Tebrikler