Küçük küçük yapmaya başladığımız şeyler ileride alışkanlık haline gelir. İlk güne geri dönüp baktığımızda ne kadar ilerlediğimizi görmek ise paha biçilemez. Tabi önemli olan o ilk adımı atabilmek ve bunu bir süre sürdürebilmek. İlk adımı bir karar ile attık diyelim, sonrası için bizi motive edecek bir teknikten bahsedeceğim sizlere. Alışkanlık Zinciri ile Kaizen yolculuğuna çıkmaya hazır mısınız?
Alışkanlık Zinciri Nedir?
Alışkanlık Zinciri, hayatımıza girmesini istediğimiz şeyler için bir plan çizerek ve görsel bir araç yardımıyla gün gün kaydederek, onları alışkanlık haline dönüştürme veya o yeteneği kazanabilme yöntemidir.
Peki nasıl bu yöntemi uygulayacağız?
İlk önce hayatımıza ne/neler katmak istediğimize karar vermeliyiz. Sadece 1 hedef değil, birden fazla da seçebiliriz. Örneğin, kumbaraya hergün 1 TL atmak, hergün 10 bin adım atmak, hergün 10 sayfa okumak, hergün bir odayı temizlemek, hergün kızımla vakit geçirmek vb.
Şimdi sırada işaretleme tahtasını hazırlamak var. Seçtiğimiz bu hedefleri işaretleme tahtasına yazacağız. Bunun için bir defter kullanabilir, duvara asılabilecek bir kağıda kendiniz çizebilir veya bir mobil uygulama indirebilirsiniz. İnternette çok güzel şablonlar var, oradan bulup çıktı da alabilirsiniz.
Tüm hazırlıklar tamam. Bundan sonra tahtadaki her bir hedefi gün içinde gerçekleştirmeye çalışacağız. Her hedef için gün gün gerçekleştirme durumuna göre tahtaya tik atacağız. Günler ilerledikçe bir zincir oluşmaya başlayacak. Görselleştirme yöntemi de bu zinciri bozmamak için bizi motive edecektir.
Haftalık – Aylık – Yıllık
Alışkanlık zincirini haftalık, aylık veya yıllık uygulayabilirsiniz. İşaretleme tahtanızı bu zaman dilimine göre düzenlemeniz yeterli olacaktır.
Bırakmak İstenilen Alışkanlıklar
Elbette herkesin bırakmak istediği alışkanlıklar da olabilir. Bu teknik bize sadece alışkanlık kazandırmak için değil, bırakmak istediklerimiz için de yardımcı olur.
Hedefimiz “Gazlı içecek bırakmak” olsun. Bu sefer işareteleme tablomuza içmediğimiz her gün için bir tik atacağız ve zinciri kırmamaya özen göstereceğiz.
Artan veya Azalan
Alışkanlık zincirimizde sabit hedefler olabileceği gibi sayıca git gide artan veya azalan bir düzen de kurabiliriz. Özellikle bizi çok zorlayacaksa öncesinden küçük küçük hedefler koyup yavaş yavaş günlük hedefi arttırmak veya azaltmak da işimizi kolaylaştırabilir.
Bu sefer hedefimiz “Barfiks çekmek” olsun. İlk başta çok zorlanacağımız kesin. Hatta bir de büyük hedef koyalım, o da “yıl sonunda tek seferde 10 barfiks çekebilmek” olsun. Bunu alışkanlık zincirimizde yavaş yavaş artan bir modele dönüştürebiliriz.
- Mayıs – her gün barfiks barında 20 saniye asılı kalmak
- Haziran – her gün 2 tane pasif barfiks çekmek
- Temmuz – hergün 3 tane lastik yarımı ile barfiks çekmek
- Ağustos – hergün 2 barfiks çekmek
- Eylül – hergün 3 barfiks çekmek
- Ekim – hergün 5 barfiks çekmek
- Kasım – hergün 7 barfiks çekmek
- Aralık – hergün 10 barfiks çekmek
Artan/azalan modelde yukarıdaki gibi ay ay hedefler koyulabileceği gibi, bunu günlük de yapmak mümkün tabii ki. Her gün bir önceki günün 2 katını yapmak veya %10 azaltmak gibi sürekli hedefi güncelleyebilirsiniz.
Alışkanlık Zinciri & Takım
Öğrendiğim veya uyguladığım herhangi bir yöntemi takım içine nasıl uyarlarım diye düşünmek bende hobi oldu artık. Alışkanlık zincirini de aynı şekilde takım içindeki etkinliklerde ve Kaizen hedeflerine nasıl uyarladığımdan bahsedeceğim sizlere.
Yeni kurulan veya dönüşüme giren takımlar, yeni alışkanlıklar demektir. Bu yöntemi uygulayabilmek için mükemmel hazır bir ortam yani. 😎 İşaretleme tahtasında yazanlar hem bir checklist gibi hatırlatma olacaktır hem de takımların kararlara uyması için motivasyonu yüksek tutacaktır. Görselleştirme ve oyunlaştırmanın gücü. 💪
Özellikle scrum takımları için hedefler sprint bazlı olabilir. Sprint tamamlandığında da retrospective etkinliklerinde işaretleme tahtalarını yorumlayıp yeni hedef veya aksiyonlar alabilirler.
Takımlar için işaretleme zincirine günlük şu hedefler eklenebilir;
- WIP limitten çıkma
- Daily’i 15 dakikada tamamla
- Etkinliklere geç kalma
- Board’u hergün update et
- En az 1 adet hata kaydı çöz
Takımların sprint bazlı koyabilecekleri hedefler de şunlar olabilir;
- Sprint sonu Commitment Rate minimum %x
- Teknik borçlara zaman ayır
- Takımın belirlediği kalite kararlarına uy
- Retrospective’de en az 1 aksiyon al
- En az 1 feedback veya kudos ver/al
- Chapter’lardan öğrenilen en az 1 konuyu takımla paylaş
- Takımca “Coffee-time” yap
- En az 1 yardımlaşma ve/ya pair programming yap
Son Söz ve Tavsiyeler
Alışkanlık zinciri, hem kişisel hem takımlarda deneyimlediğim bir yöntem oldu. Zinciri bozmamak için verilen mücadele oyunlaştırılmış bir ortam yaratıyor. Bu da motivasyonu hep yüksek tutuyor.
Eklemek istediğim küçük bir ipucu var. Spor veya rejim yapanlar sıkı düzenlerinde aralara “Cheat Day” koyarlar. Zinciri kırmamak uzun vadede yorucu olabileceğinden araya planlı ufak kaçamaklar koymak, süreci daha sürdürülebilir kılabilir. Tekrar ediyorum “Planlı” kaçamak. 😋
Tecrübelerini paylaşmak isteyenlerle yorumlarda buluşalım.
İlkim Dilara KADAKALOĞLU
d.
Çok güzel anlatmışsınız. Teşekkürler.