Agile Sözlük / Çevik Sözlük
Agile Sözlük / Çevik Sözlük çevik dünyanın terimlerini listeleyen, bu terimlerin ne anlama geldiğini özetleyen ve Chat GPT ile ortak hazırlanan teknolojik bir sözlüktür.
A
Acceptance Criteria: Ürün, özellik veya kullanıcı hikayesinin tamamlandığı ve piyasaya sürülmeye hazır olduğunun kabul edilmesi için karşılanması gereken belirli gereksinimler veya koşullardır.
Adaptation: Scrum’ın Empricism temelindeki 3 yapı taşından biridir. Adaptation, Scrum’ın deneysel ve esnek yapısını vurgular. Böylece değişikliklere kolayca uyum sağlanabilir. Scrum takımı, sürekli süreçlerini inceleyerek, daha verimli hale getirmek için değişikliklere uyum sağlar. Deneysel Scrum’ın 3 temel prensibi: Adaptation, Transparency, Inspection
Agile: Esneklik, işbirliği ve müşteri memnuniyetini önemseyen, değişime adapte olma sanatıdır. Agile, iteratif olarak müşterilerin beklentilerini karşılamaya ve hızlı bir şekilde değişen şartlara uyum sağlamaya odaklanır.
Agile Coach: Agile uygulamaları benimseme ve uygulama konusunda bir ekibe veya organizasyona rehberlik eden tecrübeli profesyoneldir.
3 Amigos: En az 3 farklı şapkaya sahip (rol, pozisyon, yetkinlik vs olarak) kişilerin bir araya gelmesidir. 3 Amigos ile farklı bakış açılarını bir araya geldiği için, bir parçayı oluşturan ögeleri her alandan değerlendirebilmenin en etkili tekniklerden biridir.
B
Backlog: Proje veya ürün için tamamlanması gereken görevlerin veya öğelerin önceliklendirilmiş listesidir.
Board: Çevik uygulamalarda sıklıkla kullanılan, bir projenin, ürünün veya ekibin çalışma durumunun görsel bir temsilidir. Takım, backlog maddelerini board üzerinde yönetir. Board takımın ihtiyaçlarına uygun tasarlanmalıdır. Hızlı karar aldırmalıdır.
Burn Down Chart: Sprint süresi boyunca ekibin gerçekleştirdiği iş miktarını ve gerçekleşmesi planlanan iş miktarını gösterir. Burn Down Chart, ekibin belirlenen hedeflere ulaşma durumunu görsel olarak sunar ve takibi kolaylaştırır.
Business Agility: Bir organizasyonun değişikliklere hızlı ve etkili şekilde uyum sağlayabilmesi ve bunu sağlayabilmek için organizasyon çapında çevik bir kültür oluşturmasıdır.
C
Cross Functional: Bir görevi veya projeyi tamamlamak için birlikte çalışabilen, dışa bağımlı olmayan, çıktı üretebilecek gerekli becerilere ve uzmanlıklara sahip üyeleri içeren bir ekip veya gruptur.
D
Daily Scrum: Sprint’in her geliştirme günü için yapılan, Developer’ların 24 saati planladıkları, 15 dakikalık toplantıdır.
Definition of Done (DoD): Ürün, özellik veya kullanıcı hikayesinin tamamlandığı ve piyasaya sürülmeye hazır olduğunun kabul edilmesi için karşılanması gereken standartlardır. Scrum’da Increment’in tahahhütüdür. Scrum takımı ürün kalitesini arttırmak ve standartlarını korumak için DoD‘yi kullanır.
# Agile Sözlük # Çevik Sözlük
Definition of Ready (DoR): Ürün, özellik veya kullanıcı hikayesinin geliştirilmeye hazır olduğunun kabul edilmesi için karşılanması gereken standartlardır. DoR tanımına uyan Product Backlog Maddeleri önceliğine göre sprintlere alınır. Ancak bir maddenin sprinte alınmasının bir şartı değildir. Madde spirnte alındıktan sonra DoR’a uygun, geliştirmeye hazır hale getirilebilir.
Developers: Geliştirilen proje/ürünün çıktılarını (Increment) ve amaçlarını (Goal) gerçekleştirmek için birlikte çalışan Scrum Takımı üyeleridir.
E
Empiricism: Scrum deneysellik üzerine kuruludur. Proje/ürün süreci boyunca sürekli olarak deneyim ve verilerin toplanmasına dayanır. Empiricism, adapte olmak ve yapılan değişikliklerin etkilerini değerlendirmek için kullanılır. Empricisim 3 temele dayanır: Transparency, Adaptation, Inspection.
F
Fibonacci: 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21 gibi devam eden bir sayı dizisidir. Bir sonraki sayıyı bulmak için, son iki sayı toplanır. Çevik ekipler, Fiboancci serisi sayılarını kullanarak User Story’lere “Size” verirler.
I
Increment: Bitti tanımına (DoD) uyan ve her sprint önceki incrementlere eklenmek üzere oluşturulan, çalışır ürün parçasıdır. Increment, çıktıların sürekli olarak belirli aşamalarda teslim edilmesini sağlar.
Inspection: Scrum’ın Empricism temelindeki 3 yapı taşından biridir. Proje/ürün sürecinde yapılan işlerin ve çıktıların sürekli olarak değerlendirilmesidir. Inspection, projenin başarısını ve verimliliğini ölçmek için kullanılır.
K
Kaizen: Japonca’da “sürekli iyileştirme” anlamına gelir. Japonya’da ortaya çıkan bir kalite ve verimlilik yönetimi filozofisidir. Kaizen, tüm çalışanların ve yöneticilerin sürekli olarak çalışma süreçlerini ele almasını, fikirlerini paylaşmasını ve sürekli iyileştirmeler yapmasını gerektirir. Bu filozofinin temel amacı, verimliliği ve kaliteyi artırmak, maliyetleri azaltmak ve müşteri memnuniyetini artırmaktır.
Kanban: Japonca’da “işaret levhası” anlamında kullanılır. Lean yöntemlerinde iş akışının yönetilmesi için kullanılan bir araçtır. Kanban, takımın iş yoğunluğunu ve süreçlerini düzenlemek için görsel bir yönetim sistemi kullanır. Bu sistemde, görevler bir Board’da görüntülenir. Amaç, takım üyelerinin işlerinin nerede olduğunu, ne zaman tamamlanacağını anlamalarını ve aynı zamanda iş yoğunluğunu yönetmelerini ve optimize etmelerini sağlamaktır.
Kanban Board: Kanban sistemi için fiziksel veya sanal bir tablodur. İş akışını görsel olarak yönetmek için kullanılır. Kanban Board’da süreçler kolonlar halinde gösterilir. Product Backlog Maddeleri hangi süreçten geçiyorsa ilgili kolonunda tutulur. Takım, maddelerin durumunu görsel olarak izleyebilmek için adımlar halinde taşır. Bu sayede takım üyeleri işlerin durumunu ve ilerlemesini kolayca takip edebilir ve gerektiğinde uygun müdahaleleri yapabilir.
L
Lead Time: Bir ürün veya proje süreçlerinin başlangıç ve bitiş zamanı arasındaki süredir. Çevik ekipler süreçlerini iyileştirmek için “Lead Time Metrikleri” tutarlar ve bu süreleri kısaltmayı hedefleyerek süreçlerini iyileştirmeye çalışırlar.
Leader: Çevik takımlara liderlik eden, kişi yönetiminden ziyade süreçleri yöneten yeni nesil yöneticidir. Lideriler, çevik takımların daha verimli çalışabilmesi için uygun ortamı hazırlar.
# Agile Sözlük # Çevik Sözlük
M
Metric: Çevik takımlarının, kendilerini, süreçlerini ve ürettikleri çıktının performansını, iyileşme durumunu, hedefte gidip gitmediğini vb. ölçmek için kullanılan ve görselleştirilen veridir.
MosCoW: Bir proje veya görev için gereksinimlerin belirlenmesi, sınıflandırılması ve önceliklendirilmesi için kullanılan bir tekniktir. Bu teknikte, gereksinimler “Must”, “Should”, “Could” ve “Won’t” olarak 4 farklı kategoriye ayrılır.
MVP (Minimum Viable Product): Ürün veya projenin, ihtiyacı karşılayan minimum özellikli sürümü, en kısa zamanda piyasaya sunulabilecek hali, çalışır en küçük ürün parçasıdır. Bu sürüm, müşterilerin ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılamak için yeterli özelliklere sahip olmalıdır. Sonraki sürümler için gerekli feedback ve verileri toplamayı mümkün kılar. MVP, bir ürün veya projenin hızlı bir şekilde pazarın beklentilerinin öğrenilmesine ve hızlı bir şekilde değişen ihtiyaçlara uyum sağlanmasına olanak tanır.
P
Planning Poker (Scrum Poker): Fikir birliğine dayalı çevik bir tahmin ve planlama tekniğidir. Takım, Product Backlog maddelerine Sizing yaparken kullanır. Maddenin zorluk ve büyüklük derecesi tahminlenir. Planning Poker‘de genellikle Fiboancci Serisi veya Tshirt Sizing kullanılır.
Product Backlog: Ürün veya projenin gerekli özellikleri, işleri ve görevleri içeren bir listedir. Scrum’da Product Owner ürün değerini maksimie ederken, önceliklendirilmiş Product Backlog’u kullanır ve sürekli olarak günceller. Product Backlog, ürün amaçları, müşteri ihtiyaçları ve diğer faktörler göz önünde bulundurularak sıralanır ve Developers’ın çalışmasına yön verir.
Product Backlog Refinement: Product Backlog Maddelerinin detaylandırıldığı, küçük parçalara ayrıldığı, büyüklüğünün verildiği, üzerinde tartışıldığı, stratejik veya teknik olarak değerlendirildiği aktivitedir. Ekipler için Refinement Teknikleri
Product Backlog Priotization: Ürün gereksinimlerinin öncelik sırasını belirleme yöntemidir. Scrum’da Product Owner, Product Backlog Maddelerini belirli kriterlere göre değerlendirerek daha öncelikli olanları Backlog’ta daha yukarda olacak şekilde sıralar.
Product Goal: Ürün veya projenin amaçlarını tanımlayan bir terimdir. Scrum’da Product Backlog’un taahhütüdür.
Product Owner: Ürün veya projenin yapısı, amaçları ve önceliklerinden sorumlu olan, ürünü maksimize eden bir Scrum rolüdür. Product Backlog’un sahibidir. Ürünün başarısını garanti edecek şekilde Product Backlog Management görevini üstlenir.
S
Scrum: Ekip çalışmasına dayalı, sürekli iyileştirme ve müşteri odaklı çevik bir yaklaşımdır. Scrum Guide ile kurallarını bir çerçeve şekilde sunar.
# Agile Sözlük # Çevik Sözlük
Scrum Master: Scrum’ın bensimsenmesinden sorumlu Scrum rolüdür. Scrum Master’ın bu sorumluluğu takıma, organizasyona ve müşterilere yardım ederek yerine getirir. Scrum teorisinin ve pratiklerinin anlaşılmasına ortam yaratan gerçek liderdir.
Sprint Goal: Scrum ekibi tarafından belirlenen ve bir Sprint boyunca gerçekleştirmeyi amaçladıkları hedeflerin açık ve özet bir şekilde ifade edildiği bir amaçtır. Sprint Backlog’un taahhütüdür.
Scrum Team: Scrum çerçevesi içinde Scrum Master, Product Owner ve Developers rollerinin oluşturduğu, küçük bir gruptan oluşan en küçük birimdir. Scrum Team’de hiyerarşi yoktur, alt takımlara izin verilmez. Scrum çerçevesi içinde, riteul aktivite ve pratikleri uygulayarak ürün hedefini gerçekleştirmeye odaklanır.
Scrum Values: Scrum’un temel değerleridir. Scrum Değerleri: Openess, Courage, Commitment, Focus, Respect
Self Managed Team: Takım üyelerinin bireysel ve takım sorumluluğunu üstlenmeleri anlamına gelen bir takım türüdür. Bu takımlar, takım üyelerinin inisiyatif alması, sorumluluk alması ve kendilerini yönetmeleri gerektiği bir ortamda çalışırlar.
Size: Product Backlog maddelerinin büyüklüğünü ifade eden bir terimdir.
Sprint: Scrum’ın kalp atışıdır, iteratif bir çalışma periyodudur. Bir sprint süresi maksimum 1 ay olmalıdır. Takım bir sprintte, Scrum rituellerini gerçekleştirerek, planladığı işleri tamamlamaya çalışır.
Sprint Backlog: Sprint’in hedefine ulaşabilmek için, Sprint Planlama etkinliğinde, developers tarafından oluşturulur. Sprint’te geliştirilecek Product Backlog Maddelerini ve bunların nasıl geliştirileceğini içeren bir listedir.
Sprint Planning: Sprint’in başlangıç aktivitesidir. Scrum takımı, başladıkları sprintin planını bu etkinlikte yapar.
Sprint Retrospective: Sprint’in kapanış aktivitesidir. Takım bitirdiği Sprint’e dair deneyimlerini ve iyileştirmeleri bu etkinlikte tartışır. Sprint Retrospective Teknikleri takımın bu aktivitesi için iyi bir kolaylaştırıcıdır.
Sprint Review: Sprint’in sonunda DoD’e uygun biten işlerin, paydaşlarla paylaşıldığı aktivitedir. Takım sprint içinde oluşturduğu Increment’leri paydaşlarıyla birlikte değerlendirir. Increment ve gelecek sprintler için geri bildirimler alınır/verilir.
Stakeholder: Ürün veya proje ile ilgisi olan, kullanan, etkilenen kişi veya kuruluşlardır. “Paydaş” olarak değerlendirilir. Takım paydaşlarıyla işbirliği içinde çalışır, süreçlerine dahil eder, sorumluluğu birlikte paylaşır.
Story Point: Product Backlog Maddelerinin büyüklükleri tahminlenirken (Sizing) kullanılan birimdir. Product Backlog Maddeleri, “User Story” formatında yazıldığı için, bu maddelerin büyüklük birimlerine “Story Point” denmiştir.
# Agile Sözlük # Çevik Sözlük
T
Timebox: Scrum etkinliklerinin verimli geçmesini sağlamak için bu etkinliklere maksimum verilen süreyi ifade eder. Timebox, bu etkinliklerin amacından sapmaması için takımı odaklanmaya zorlar. Böylece daha verimli ve hedefine uygun çıktılar üreten etkinlikler gerçekleşir.
Transparency: Scrum’ın Empricism temelindeki 3 yapı taşından biridir. Bilgi paylaşımının ve işbirliğinin önemini vurgular. Transparency, takımın, yöneticilerin ve paydaşların ürün/proje ilerlemesi hakkında doğru ve tam bilgiye sahip olmasını sağlar. Bu bilgilerin kolay ulaşılabilir olması yine Transparency ile desteklenir.
TShirt Sizing: Product Backlog Maddelerinin büyüklükleri tahmin edilirken (Sizing) kullanılan birimlerden biridir. Sayılardan ziyede, Tshirt Size denilen Small, Medium, Large serisi kullanılır.
Tuckman Stages: Tuckman Stages, bir ekip veya grubun gelişim süreci içinde geçirdiği beş evreyi ifade eder. Forming, Storming, Norming, Performing ve Adjourning.
# Agile Sözlük # Çevik Sözlük